Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα δεν είναι ίδια σε όλους τους άνδρες. Η νόσος εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου και τα συμπτώματα της πάθησης εγκαθίστανται σταδιακά, για τον λόγο αυτό πολλοί τα εκλαμβάνουν ως “φυσιολογικό” φαινόμενο που σχετίζεται με τη γήρανση. Είναι καλό με τα πρώτα συμπτώματα, ακόμη και να μην είναι ενοχλητικά, να επισκεφτεί ο άνδρας τον Ουρολόγο και να μην αφήσει να χειροτερεύσουν!!!

Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι:

Ελάττωση της ακτίνας της ούρησης.

Καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης – δυσκολία στην ούρηση.

Διακοπτόμενη ούρηση.

Παρατεταμένη ούρηση.

Αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστεως, λόγω κατακράτησης ούρων.

Συχνουρία.

Νυκτουρία (συχνό ξύπνημα τη νύκτα για ούρηση).

Ξαφνική επιθυμία προς ούρηση που δεν μπορεί να ανασταλεί και μερικές φορές οδηγεί σε ακράτεια ούρων.

Ενώ οι πιο συχνές επιπλοκές είναι:

Επίσχεση ούρων (αδυναμία ούρησης- τοποθέτηση ουροκαθετήρα).

Αιματουρίες.

Ουρολοιμώξεις.

Λιθίαση της ουροδόχου κύστεως και εκκολπώματα της κύστης.

Οι επιπλοκές αυτές αποτελούν ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ και καθιστούν την χειρουργική επέμβαση επιβεβλημένη.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η έγκαιρη διάγνωση είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς όσο νωρίτερα διαγνωσθεί και αντιμετωπιστεί τόσο επιβραδύνεται η εξέλιξη της νόσου και η επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Η διάγνωση τίθεται με την βοήθεια των ακόλουθων εξετάσεων:

Κλινική εξέταση – Δακτυλική εξέταση του προστάτη : αποτελεί αναντικατάστατη εξέταση. Παρέχει σημαντικές πληροφορίες για το μέγεθος, τη σύσταση και τα ανατομικά όρια του προστάτη.

Εξέταση αίματος – μέτρηση του Ειδικού Προστατικού Αντιγόνου (PSA). Είναι ένας καρκινικός δείκτης, χρήσιμο εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου και την επιλογή θεραπευτικών αποφάσεων.

«Φυσιολογική τιμή του PSA δεν σημαίνει μικρού μεγέθους προστάτης όπως και υψηλό PSA δεν σημαίνει απαραίτητα καρκίνος»

Υπερηχογραφικός έλεγχος του προστάτη με διακοιλιακό και διορθικό υπερηχογράφημα. Μας δίνει πληροφορίες για το μέγεθος του προστάτη, αν «αδειάζει» η κύστη καλά και για την κατάσταση των νεφρών. Η πιο ακριβής εξέταση για το μέγεθος και την μορφολογία του προστάτη είναι το διορθικό υπερηχογράφημα και πρέπει να προτιμάται.

Ουροροομετρία. Είναι η ηλεκτρονική καταγραφή της ροής των ούρων. Ελέγχουμε την ταχύτητα, τη δύναμη και τον χρόνο που βγαίνουν τα ούρα.

Ουρηθροκυστεοσκόπηση και πλήρης ουροδυναμικός έλεγχος διενεργούνται μόνο όταν κρίνεται απαραίτητο.

Βιοψία προστάτου. Αποτελεί την μόνη ασφαλή μέθοδο  πιστοποίησης ύπαρξης ή όχι καρκίνου. Πραγματοποιείται με την χρήση του διορθικού υπερηχογράφου για την κατευθυνόμενη παρακέντηση των ύποπτων περιοχών του προστάτη. Επιβάλλεται όταν υπάρχει υποψία καρκίνου – υψηλό PSA ή σκληρής συστάσεως προστάτης.

ΣΥΣΤΑΣΗ

Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος του προστάτη ξεκινά από την ηλικία των 48-50 ετών ενώ όταν υπάρχει συγγένεια πρώτου βαθμού με καρκίνο στην οικογένεια (πατέρας ή αδερφός) ο έλεγχος πρέπει να ξεκινά νωρίτερα, από την ηλικία των 40 ετών.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

1. Προσεκτική – τακτική παρακολούθηση και αλλαγή του τρόπου ζωής:

Να πίνετε συχνά νερό κατά την διάρκεια της ημέρας, αλλά να αποφεύγετε την λήψη μεγάλης ποσότητας υγρών σε σύντομο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα κατά τις βραδινές ώρες.

Αποφύγετε το αλκοόλ: έχει ερεθιστική δράση για τον προστάτη.

Αποφύγετε πικάντικες – καυτερές τροφές Αυξήστε τις τροφές φυτικής προέλευσης.

Προσπαθήστε να έχετε τακτικές κενώσεις – η δυσκοιλιότητα επιδεινώνει τα συμπτώματα.

Μην αναβάλλεται την ούρηση για μεγάλα χρονικά διαστήματα,

Σωματική άσκηση και τακτικοί περίπατοι χαλαρώνουν τους μύες της πυέλου και παρέχουν ανακούφιση των συμπτωμάτων.

2. Φαρμακευτική θεραπεία.

Η αρχική αντιμετώπιση των πασχόντων από καλοήθη υπερπλασία του προστάτη προσανατολίζεται στη φαρμακευτική ανακούφιση των συμπτωμάτων. Για τον σκοπό αυτόν υπάρχουν δύο καθιερωμένες, μεγάλες κατηγορίες φαρμάκων με διαφορετικό μηχανισμό δράσης.

Η πρώτη, οι α-αδρενεργικοί αποκλειστές (με κυριότερους εκπροσώπους την ταμσουλοσίνη, την αλφουζοσίνη, τη σιλοδοσίνη), οι οποίοι προκαλούν χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών του προστάτη και του αυχένα της ουροδόχου κύστεως διευκολύνοντας την ούρηση. Στην πραγματικότητα δεν θεραπεύουν τον προστάτη αλλά τον χαλαρώνουν, τον ανοίγουν για να ουρούμε καλύτερα και να μην παραμένουν ούρα στην κύστη μας. Επίσης προφυλάσσουν το σύστημα πίσω από τον προστάτη, την ουροδόχο κύστηκαι τα νεφρά μας.

Και η δεύτερη, οι αναστολείς της 5α-αναγωγάσης (φιναστερίδη και ντουταστερίδη), οι οποίοι ελαττώνουν το μέγεθος του προστάτη το μέγιστο κατά 40% σε έξι μήνες και επιβραδύνουν την εξέλιξή του.

Ενώ σκευάσματα φυτικής προέλευσης, όπως η serenoa repens , το pygeum africanum και το saw palmetto μπορούν υπό προϋποθέσεις να φανούν χρήσιμες εναλλακτικές λύσεις.

Πρέπει να τονιστεί όμως ότι σκοπός της σύγχρονης φαρμακευτικής αντιμετώπισης της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη δεν είναι μόνο η βελτίωση των συμπτωμάτων αλλά και η πρόληψη της προόδου της νόσου. Ως πρόοδος στην υπερπλασία του προστάτη θεωρούνται η επιδείνωση των συμπτωμάτων και η εμφάνιση των επιπλοκών που υποχρεώνουν τον ασθενή να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Τα φάρμακα είναι πιθανό να εμφανίσουν συγκεκριμένες παρενέργειες και αντενδείξεις γι αυτό πρέπει ο ειδικός Χειρουργός Ουρολόγος να συστήσει την καταλληλότερη αγωγή.

3. Χειρουργική θεραπεία.

Συνήθως είναι απαραίτητη όταν η φαρμακευτική θεραπεία αποτύχει. Υπάρχουν κυρίως δυο ειδών επεμβάσεις:

1. Διακυστική προστατεκτομή. Γίνεται με τομή στο δέρμα από όπου δια της ουροδόχου κύστεως αφαιρείται o προστάτης

2. Διουρηθρική προστατεκτομή. Διαμέσου της ουρήθρας εισέρχεται ένα κατάλληλο εργαλείο, φτάνει μέχρι τον προστάτη και αρχίζει να τον αφαιρεί. Αυτή είναι η πλέον διαδεδομένη επέμβαση.

Και οι δύο επεμβάσεις έχουν μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα.

Η διακυστική προστατεκτομή έχει το πλεονέκτημα ότι αφαιρείται όλο το αδένωμα, προτιμάται σε μεγάλους προστάτες (> 100gr) και δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα. Αλλά:

Είναι πιο επεμβατική, απαιτεί πολυήμερη παραμονή στο νοσοκομείο ο καθετήρας μένει αρκετές ημέρες, συνήθως 10.

Παρουσιάζει μεγαλύτερη αιμορραγία άρα πιο συχνή ανάγκη για μετάγγιση.

Παλίνδρομη εκσπερμάτιση – το σπέρμα δεν «βγαίνει», ο ασθενής δεν βλέπει σπέρμα αλλά αυτό επιστρέφει στην κύστη και βγαίνει έπειτα με την ούρηση.

Ακράτεια ούρων – συμβαίνει σπάνια 1-2% των περιπτώσεων.

Η κλασική διουρηθρική είναι πολύ αποτελεσματική για μετρίου μεγέθους προστάτες (60-70gr). Για την ασφάλεια του ασθενή, δεν διαρκεί περισσότερο της 1 ώρας για τον λόγο αυτό δεν εφαρμόζεται σε μεγαλύτερους προστάτες.

Είναι λιγότερο επεμβατική.

Ο καθετήρας παραμένει 4-5 ημέρες,

Απαιτείται λιγότερο συχνά μετάγγιση.

Ακράτεια ούρων και παλίνδρομη εκσπερμάτιση συμβαίνουν όπως και στην Διακυστική προστατεκτομή.

Επιπλέον επειδή δεν αφαιρείται ολόκληρος ο προστάτης , υπάρχει ενδεχόμενο μετά από 7-10 χρόνια να χρειαστεί εκ νέου το ίδιο χειρουργείο.

Η επέμβαση με LASER αποτελεί παραλλαγή της κλασικής διουρηθρικής, όπου η ενέργεια του λέιζερ απορροφάται από τον προστατικό ιστό και προκαλεί την εξάχνωση του. Το λέιζερ έχει πλεονεκτήματα:

Είναι η πιο ασφαλής μέθοδος.

Δεν έχει αιμορραγία,

Δεν απαιτεί μετάγγιση.

εν είναι επικίνδυνη για τον ασθενή.

Επίσης ο ασθενής υπό προυποθέσεις μπορεί να φύγει ακόμα και την ίδια μέρα της επέμβασης.

Η TURis αποτελεί βελτιωμένη μέθοδος της κλασσικής διουρηθρικής: λειτουργεί όπως η διουρηθρική αλλά παράλληλα πραγματοποιεί και εξάχνωση του προστάτη όπως το Laser. Πλεονέκτηματα αποτελούν η μικρότερη διάρκεια της επέμβασης, ο ασθενής φεύγει την επόμενη  ημέρα από το νοσοκομείο συνήθως με καθετήρα ο οποίος αφαιρείται δυο μέρες μετά και μειώνεται στο ελάχιστο το ποσοστό αιμορραγίας.

Ο ετήσιος έλεγχος του PSA συνεχίζεται κανονικά και μετά την χειρουργική επέμβαση για την καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, γιατί καρκίνος μπορεί να εμφανιστεί στον προστάτη που απομένει σχεδόν με την ίδια πιθανότητα.

Οποτε, ποια μεθοδος ειναι η καλυτερη;

Γίνεται φανερό ότι αυτό εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή. Η ηλικία, το μέγεθος του προστάτη και τα συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας θα καθορίσουν την απόφαση μας. Καθοριστικό ρόλο και λόγο έχει ο ίδιος ο ασθενής. Είναι σημαντικό να παραθέσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου, να γνωρίζει ο ασθενής την αλήθεια και από κοινού με τον γιατρό να επιλεχθεί η ιδανικότερη λύση του προβλήματος.