Κύστεις Νεφρού

Η πολυκυστική νόσος των νεφρών είναι μία κληρονομική νόσος. Το νεφρικό παρέγχυμα εμφανίζει πολλές, μικρές κύστεις. Συχνά, επηρεάζεται η νεφρική λειτουργία , μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και αιμοκάθαρση. Απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση και εξειδικευμένη αντιμετώπιση. Ενώ, οι απλές νεφρικές κύστεις δεν επηρεάζουν, σχεδόν, ποτέ τη νεφρική λειτουργία. Η συχνότητα εμφάνισης των απλών νεφρικών κύστεων αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι περίπου το 25% των ατόμων ηλικίας 40-50 ετών έχει κάποια απλή νεφρική κύστη, ενώ το ποσοστό αυξάνεται στο 50% για άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών. Υπάρχουν κύστεις οι οποίες εμφανίζονται και στην παιδική ηλικία. Εμφανίζονται με την ίδια συχνότητα τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

Αιτιολογία

Τα αίτια των απλών κύστεων του νεφρού είναι άγνωστα. Δεν είναι κληρονομικά. Πιθανολογείται ότι γίνεται κάποια απόφραξη στα νεφρικά σωληνάρια που συλλέγουν τα ούρα, και έτσι ξεκινά η δημιουργία της κύστης.

Συμπτώματα

Οι απλές νεφρικές κύστεις συνήθως δεν προκαλούν, απολύτως, κανένα σύμπτωμα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων τις ανακαλύπτουμε τυχαία, μετά από κάποιον υπερηχογραφικό έλεγχο. Δεν προκαλούν βλάβες στον νεφρό και δεν επηρεάζεται η νεφρική λειτουργία. Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος οι κύστεις να προκαλέσουν πόνο, πίεση και απόφραξη της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα. Όπως και αιματουρία ή ουρολοίμωξη. Οι απλές νεφρικές κύστεις, όταν βρίσκονται κεντρικά στο νεφρό, παραπυελικά, είναι πιθανό να προκαλέσουν αρτηριακή πίεση σε κάποιους ασθενείς. Επιπλέον, υπάρχει μία μικρή πιθανότητα να εξελιχθούν σε κακοήθεια και για τον λόγο αυτόν επιβάλλεται η τακτική παρακολούθηση.

Ταξινόμηση των κύστεων κατά Bosniak

Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κύστεως και την πιθανότητα να εξελιχθούν σε κακοήθεια ταξινομούνται στις κάτωθι κατηγορίες :

1. Bosniak 1: Απλή κυκλική κύστη με λεπτό ,ομαλό τοίχωμα. Με 0% πιθανότητα κακήθους εξαλλαγής.

2. Bosniak 2: Απλή κυκλική κύστη με λεπτό ,ομαλό τοίχωμα (πάχος <1mm) και λεπτό διάφραγμα (χώρισμα) στο εσωτερικό της. Επίσης, 0% πιθανότητα κακήθους εξαλλαγής.

3. Bosniak 2F: περισσότερα εσωτερικά διαφραγμάτια και μεγαλύτερο πάχος του τοιχώματος. Διάμετρος >3cm και κυρίως ενδονεφρική κύστη. Απαιτείται παρακολούθηση με υπερηχογράφημα και αξονική τομογραφία ετησίως. 25% πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής.

4. Bosniak 3: μεγάλο πάχος τοιχώματος, πολλαπλά διαφραγμάτια , υψηλή πυκνότητα στην αξονική τομογραφία. Προτείνεται μερική νεφρεκτομή – 54% πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής.

5. Bosniak 4: Ξεκάθαρη κακοήθεια, μια μάζα, κυστική ή με νεκρωτικά στοιχεία. Προτείνεται μερική ή ριζική νεφρεκτομή – 100% πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής.

Διάγνωση

Η διάγνωση της κύστεως, επειδή δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα γίνεται σε κάποιον τυχαίο έλεγχο. Οι απεικονιστικές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται είναι:

• Υπερηχογράφημα νεφρών. Είναι η πιο συχνά, χρησιμοποιούμενη μέθοδος και στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι αρκετή και για να θέσει την διάγνωση.

• Αξονική τομογραφία. Η εξέταση αυτή παρέχει μεγαλύτερη ακρίβεια και επιβάλλεται όταν υπάρχει αυξημένη πιθανότητα κακοήθειας.

• Μαγνητική τομογραφία. Έχει τις ίδιες ενδείξεις με την αξονική τομογραφία στη διερεύνηση των νεφρικών κύστεων.

« Οι απλές κύστεις είναι συχνές, υπάρχουν σε 50% των ατόμων άνω των 50 ετών, στις περισσότερες περιπτώσεις ΔΕΝ προκαλούν προβλήματα και ΔΕΝ χρειάζονται θεραπεία παρά μόνο παρακολούθηση.

Θεραπεία

• Συνήθως, δεν χρειάζεται κάποια θεραπεία για τις απλές κύστεις των νεφρών αλλά απαιτείται παρακολούθηση ανά έτος με υπερηχογράφημα. Αυτό το κάνουμε για δύο λόγους. Πρώτον για να διαπιστώσουμε αν αυξάνονται οι κύστεις σε μέγεθος. Και δεύτερον, αν αλλάζει χαρακτηρα το τοίχωμα και το εσωτερικό αυτής για να αποκλειστεί η πιθανότητα να εξελιχθεί σε κακοήθεια

• Σε σπάνιες περιπτώσεις όταν η κύστη είναι πολύ μεγάλη (συνήθως μεγαλύτερη από 10 cm διάμετρο) και όταν προκαλεί πιεστικά φαινόμενα στο νεφρό, απαιτείται ιατρική παρέμβαση.

Η πιο συχνή μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η παρακέντηση και σκληροθεραπεία της κύστεως. Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και με την βοήθεια υπερηχοτομογραφικής παρακολούθησης. Ο Χειρουργός Ουρολόγος μέσω του δέρματος θα εισάγει μία ειδική βελόνα στην νεφρική κύστη (παρακέντηση) και θα αδειάσει το υγρό που περιέχει. Κατόπιν θα εγχύσει ειδικό φάρμακο για να κλείσουν τα τοιχώματα της κύστης, ώστε να μην ξαναγεμίσει (σκληροθεραπεία). Ο ασθενής παραμένει στον χώρο του νοσοκομείου ή της κλινικής για μερικές, μόνο, ώρες και επανέρχεται στην εργασία του άμεσα.

• Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, χρειάζεται χειρουργική επέμβαση. Ανάλογα με το στάδιο κατά Bosniak θα επιλεχθεί είτε μερική είτε ριζική νεφρεκτομή.