ΟΡΙΣΜΟΣ
Η συστροφή του όρχεως είναι μία επείγουσα κατάσταση, αποτελεί την συχνότερη οξεία ουρολογική πάθηση και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση. Ο όρχις κρέμεται από ένα κορδόνι που ονομάζεται σπερματικός τόνος. Ο σπερματικός τόνος αποτελείται από αρτηρίες, φλέβες, νεύρα και λεμφαγγεία του όρχεως. Στην συστροφή συμβαίνει μία περιστροφή του όρχεως γύρω από τον εαυτό του πάνω από 180ο. Η συστροφή, αυτή, έχει ως συνέπεια τη διακοπή της ροής αίματος προς τον όρχι, με αποτέλεσμα τη σταδιακή ισχαιμία, νέκρωση και ατροφία του όρχεως. Το κρίσιμο σημείο είναι ότι επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατό, ιδανικά μέσα στις πρώτες 6 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Συστροφή μπορεί να παρατηρηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά συχνότερα συμβαίνει στα βρέφη, κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής, και σε αγόρια, στην εφηβεία, ηλικίας 12-18 ετών. Μπορεί δε να παρατηρηθεί και στην ενδομήτρια ζωή.
Αιτιολογία.
Υπάρχουν δύο τύποι συστροφής , η εξωελυτροειδική και η ενδοελυτροειδική μορφή. Ανεξάρτητα με τον τύπο, στην παθογένεια της συστροφής πιστεύεται ότι εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες:
1. Η δυσμορφία τύπου πλήκτρου καμπάνας ( bell-clapper abnormality).
2. Η επιμήκυνση του μεσόρχιου.
3. Η σύσπαση του κρεμαστήρα μυός.
Στις περισσότερες πάντως περιπτώσεις, δεν αναγνωρίζεται η αιτία (ιδιοπαθής συστροφή). Επίσης , φαίνεται να παίζουν μάλλον σημαντικό ρόλο και κάποιες άλλες παθολογικές καταστάσεις , οι οποίες προδιαθέτουν την συστροφή. Η κρυψορχία (στα αγόρια, στα οποία οι όρχεις δεν κατεβαίνουν φυσιολογικά στο όσχεο με τη γέννηση) ο τραυματισμός στη βουβωνική χώρα, στο όσχεο και η έντονη σωματική άσκηση αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες.
Συμπτώματα.
Συνήθως, τα συμπτώματα ξεκινούν αιφνίδια και είναι ιδιαίτερα, θορυβώδη:
• Ξαφνική έναρξη ενός πολύ δυνατού πόνου στον όρχι και μπορεί να επεκταθεί στην κατώτερη κοιλιακή χώρα.
• Συνοδεύεται από διόγκωση του οσχέου και ερυθρότητα του δέρματος.
• Συνυπάρχει, στις περισσότερες των περιπτώσεων, ναυτία ή και έμετος.
Στα βρέφη εκδηλώνεται με ένα επίμονο κλάμα, έμετοι και το δίπλωμα των ποδιών στην κοιλιακή χώρα. Υπάρχουν χειρισμοί που μπορούν να μας κατευθύνουν στην διάγνωση, ανύψωση του όρχεως προς την κοιλιά ο πόνος κατά την συστροφή μεγαλώνει ενώ υφίεται κατά την ορχεοεπιδιδυμίτιδα (Χειρισμός Prehn). Επίσης, συμβαίνει κατάργηση του αντανακλαστικού του κρεμαστήρα.
Διάγνωση.
Συνήθως, η κλινική εξέταση και τα συμπτώματα είναι αρκετά, για να θέσουν επαρκώς τη διάγνωση. Το έγχρωμο υπερηχογράφημα (triplex) στο όσχεο είναι μία σημαντική εξέταση που επιβάλλεται να πραγματοποιείται και ανευρίσκεται ή όχι διακοπή της αιμάτωσης του οσχέου. Όταν όμως υπάρχουν αμφιβολίες για τη διάγνωση, επιβάλλεται να γίνει χειρουργική διερεύνηση του όρχεως, ώστε να αποκατασταθεί τυχόν συστροφή.
Δεν σημαίνει ότι κάθε πόνος στον όρχι είναι και συστροφή.
Υπάρχουν και άλλες παθήσεις που προκαλούν τα ίδια συμπτώματα και θα πρέπει ο Ουρολόγος-Ανδρολόγος να τις διαχωρίσει από την συστροφή του όρχεως :
• Οξεία επιδιδυμίτιδα και ορχίτιδα.
• Τραυματισμός.
• Καρκίνος του όρχεως.
• Περισφιγμένη βουβωνοκήλη.
• Κολικός νεφρού με αντανακλαστικό πόνο στον όρχι.
ΣΥΣΤΑΣΗ : «Για οποιονδήποτε ξαφνικό πόνο στον όρχι θα πρέπει άμεσα να επισκεφθείτε τον Ουρολόγο – Ανδρολόγο σας. Μην αδιαφορείτε μερικές μόνο ώρες μπορεί να αποβούν μοιραίες τόσο για την διατήρηση του οργάνου όσο και μελλοντικά για την γονιμότητά σας.»
Θεραπεία.
Η συστροφή του όρχεως απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση, εντός των πρώτων 6 ωρών εάν είναι δυνατόν. Διανοίγεται το όσχεο, ανατάσσεται ο όρχις, και, αν είναι βιώσιμος, καθηλώνεται με ένα ράμμα στο όσχεο (ορχεοπηξία). Αν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα, ο όρχις είναι πολύ πιθανό να έχει νεκρωθεί, και ο Ουρολόγος να χρειαστεί να πραγματοποιήσει ορχεκτομή. Η ορχεκτομή επιβάλλεται σε έναν νεκρωμένο όρχι, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος υπογονιμότητας μελλοντικά, λόγω ανάπτυξης αντισπερμικών αντισωμάτων που θα επηρεάσουν την σπερματογένεση και στον υγιή όρχι. Αν η συστροφή αντιμετωπιστεί τις πρώτες 5 με 6 ώρες, τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά, ενώ αντίθετα, μετά το πέρας 12 -18 ωρών, ο όρχις νεκρώνεται και συνήθως αφαιρείται. Η τάση που υπάρχει είναι να καθηλώνεται, στην διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, και ο άλλος όρχις γιατί διατρέχει εξίσου σημαντικό κίνδυνο στο μέλλον να υποστεί και αυτός συστροφή.
