ΟΡΙΣΜΟΣ
Η ελικοειδής διάταση των φλεβών του όρχεως καλείται κιρσοκήλη. Πρόκειται για φλεβική ανεπάρκεια (όπως οι κιρσοί στα πόδια). Οι βαλβίδες των φλεβών ανεπαρκούν, το αίμα παλινδρομεί, λιμνάζει στην περιοχή και δημιουργείται ένα θερμό «μαξιλάρι» ακριβώς πάνω από τον όρχι.
Αυτό είναι δυνατόν να επηρεάσει την σπερματογένεση και να προκαλέσει υπογονιμότητα.
Η κιρσοκήλη εμφανίζεται περίπου στο 12 % των ενήλικων αντρών. Παρατηρείται, πιο συχνά, στον αριστερό όρχι, και αυτό οφείλεται σε ανατομικούς λόγους.
Συνηθέστερα σε ψηλούς και αδύνατους άνδρες.
Συμπτωματολογία
Σπάνια, η κιρσοκήλη δημιουργεί συμπτώματα. Συνήθως υπάρχει μία αίσθηση βάρους στην περιοχή.
Σε κάποιους ασθενείς, η κιρσοκήλη μπορεί να προκαλέσει:
• Ήπια συμπτώματα πόνου
• Σπανιότερα ατροφία του όρχεως που πάσχει.
• Σε ποσοστό 30-40% επηρεάζεται η γονιμότητα.
Κιρσοκήλη και γονιμότητα
Η κιρσοκήλη προκαλεί μία προοδευτική βλάβη των όρχεων. Έτσι, είναι πιθανό να μην δημιουργεί πρόβλημα σε μια ηλικία 20 ετών αλλά να δημιουργήσει αργότερα. Για τον λόγο αυτόν επιβάλλεται τακτική παρακολούθηση.
Συστήνεται σε κάθε άνδρα με κιρσοκήλη να κάνει ένα σπερμοδιάγραμμα για να ελέγξει την γονιμότητά του, το οποίο αποτελεί και το κριτήριο για να χειρουργήσει κάποιος την κιρσοκήλη ή όχι.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες στο πως η κιρσοκήλη προκαλεί αρνητική επίπτωση στην σπερματογένεση. Έχει αποδειχθεί ότι αυξάνεται τοπικά η θερμοκρασία με βλαπτική επίδραση στην γονιμότητα.
Η κιρσοκήλη συνήθως επηρεάζει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, δηλαδή προκαλεί ασθενοσπερμία. Επίσης, μπορεί να επηρεάσει τον αριθμό και την μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Επιπρόσθετα, είναι πιθανό να προκαλέσει βλάβες στο DNA των σπερματοζωαρίων, οι οποίες αντιστρέφονται μετά την αντιμετώπισή της.
Διάγνωση
Συνήθως, η κιρσοκήλη ανακαλύπτεται τυχαία.
Επισκόπηση – ψηλάφηση του όρχεως: δίνεται η εντύπωση μιας μαλακής μάζας. Χαρακτηριστικό είναι ότι η μάζα αυτή μειώνεται, όταν ξαπλώσει ο ασθενής, ενώ μεγαλώνει στην όρθια θέση και στην αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης(βήχα, φτερνισμα κ.τ.λ).
Υπερηχογράφημα – έγχρωμο triplex οσχέου . Επιβεβαιώνει την διάγνωση
Η κιρσοκήλη ταξινομείται ως εξής:
• Υποκλινική: Δεν είναι ορατή, ούτε στην ηρεμία ούτε στην αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, αλλά διαγιγνώσκεται με τον υπερηχογραφικό έλεγχο.
• 1ου βαθμού: Είναι ψηλαφητή στην αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης αλλά όχι στην ηρεμία.
• 2ου βαθμού: Είναι ψηλαφητή στην ηρεμία, αλλά δεν είναι ορατή.
• 3ου βαθμού: Είναι ορατή στην ηρεμία.
Πότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση;
Η κιρσοκήλη συνήθως αναπτύσεται κατά την εφηβεία αλλά η θεραπεία δεν είναι απαραίτητη για όλους τους ασθενείς. Ενδείξεις για την αντιμετώπιση της είναι:
1. Η ανεύρεση παθολογικών τιμών στο σπερμοδιάγραμμα
2. Η προοδευτική ατροφία του όρχι κατά την διάρκεια της εφηβείας
3. Πόνος στο όρχι που δεν οφείλεται σε άλλα αίτια.
Θεραπεία
Η θεραπεία της κιρσοκήλης είναι χειρουργική.
Υπάρχουν διάφορες τεχνικές, από τις οποίες τα καλύτερα αποτελέσματα έχει η υποβουβωνική μικροχειρουργική αποκατάσταση.
• Πραγματοποιείται με μία πολύ μικρή τομή 2cm.
• Χρησιμοποιούμε χειρουργικό μικροσκόπιο και εργαλεία μικροχειρουργικής.
• Η νοσηλεία διαρκεί μόλις μία ημέρα.
• Επιστροφή στις δραστηριότητες γίνεται άμεσα, σε 3 ημέρες.
• Καλό είναι για 30 ημέρες η αποφυγή άρση βάρους, η άθληση και οι βαριές χειρωνακτικές εργασίες.
Το σπέρμα βελτιώνεται εφόσον επέμβαση γίνει έγκαιρα. Παρατηρείται βελτίωση στο 85% των περιπτώσεων.
Οι υπόλοιπες τεχνικές όπως λαπαροσκοπική και υστερούν σε αποτελεσματικότητα και αυξάνουν το κόστος.
Εναλλακτικά της χειρουργικής θεραπείας, υπάρχει και ο εμβολισμός των σπερματικών φλεβών, αλλά έχει περισσότερες επιπλοκές και δεν εφαρμόζεται ευρέως.
Επιπλοκες
Μετά από την επέμβαση σε μικρό ποσοστό ασθενών μπορεί να εμφανιστεί:
• Υποτροπή της κιρσοκήλης. Με την υποβουβωνική μικροχειρουργική αποκατάσταση μειώνεται το ποσοστό υποτροπής σε λιγότερο από 2%.
• Εμφάνιση υδροκήλης (παρουσία υγρού γύρω από τον όρχι). Η μικροχειρουργική αντιμετώπιση της κιρσοκήλης εξαλείφει σχεδόν τον κίνδυνο. Είναι η πιο συχνή επιπλοκή στις υπόλοιπες τεχνικές. Όταν εμφανιστεί συνήθως αντιμετωπίζεται χειρουργικά.
